Tuesday, April 12, 2011

რა არის კულტურა?

  ”კულტურა არის შემეცნების სამყარო.”
” კულტურა არის სიცოცხლია და სილამაზის შერწყმა.”
   კულტურა ერთ-ერთი ყველაზე ფართოდ გავრცელებული სიტყვაა როგორც სამეცნიერო ლიტერატურაში, ისე ყოფით მეტყველებაში. მას მრავალი მნიშვნელობა აქვს, რაც თვით კულტურის ფენომენის სირთულითა და მრავალფეროვნებითაა განპირობებული.
  თანამედროვე მნიშვნელობით, ტერმინი კულტურა XVII საუკუნიდან იხმარება. მიჩნეულია, რომ დამოუკიდებელი ლექსიკური ერთეულის სახით იგი პირველად გამოიყენა გერმანელმა იურისტმა და ისტორიკოსმა სამუელ პუფენდორფმა (1632-1694), რომელიც კულტურას ადამიანის ბუნებრივ მდგომარეობას უპირისპირებდა.
 ტერმინი კულტურა აღმოცენებულია ლათინური სიტყვიდან (kultura),რაც ნიშნავს ნიადაგის დამუშავებას,მის კუკტივირებას ე.ი აღნიშნავს ბუნებრივ ობექტში ადამიანის ზემოქმედებით გამოწვეულ ცვლილებას,განსხვავებით იმ ცვლილებებისგან რაც გამოწვეულია ბუნებრივი მიზეზებით.
  სიტყვა კულტურა პრაქტიკულად თითოეული ადამიანის ლექსიონში გვხვდება, მაგრამ ამ მცნებაში სრულიად სხვადასხვა აზრს დებენ. ერთნი მხოლოდ სულიერი ცხოვრების ფასეულობებს გულისხმობენ, მეორენი- უფრო ავიწროვებენ ამ ცნებას და მიაკუთნებენ მხოლოდ ხელოვნებას, ლიტერატურის ნიმუშებს, მესამენი ზოგადად მოიაზრებენ გარკვეულ იდეოლოგიას.
 კულტურა ადამიანის და მისი შემოქმედების ერთობლივობაა.ეს მცნება კონტექსტში ”შექმნილს”,  ”არაბუნებრივს” ნიშნავს. კულტურის სამყარო, მისი ნებისმიერი საგანი ან მოვლენა აღიქმება არა როგორც ბუნებრივი ძალების შედეგი, არამედ როგორც შედეგი ადამიანთა ძალისხმევისა,რომელის მიმართულია უშუალოდ ბუნებისაგან ბოძებულის სრულყოფისაკენ,დამუშავებისა და გარდასახვისაკენ, სწორედ ამიტომ კულტურა ადამიანის გარეშე არ არსებობს. იგი დასაბამიდან დაკავშირებულია ადამიანთან და და აღმოცენებულია იმ მიზნით, რომ ის მუდმივად მიისწრაფოდეს თავისი ცხოვრების და მოქმედების მიზნის ძიებისკენ, საკუთარი თავის და იმ სამყაროს სრულყოფისკენ სადაც ცხოვრობს.
 კულტურა ერთობ რთული, მრავალმხრივი სფეროა.ის იყოფა გარკვეულ სახეებად და სახეობებად. ამგვარ დაყოფას საფუძვლად უდევს ადამიანური მოქმედების მრავალმხრივობის გათვალისწინება. აქედან გამომდინარე კულტურის სტრუქტურა მრავლისმომცველი, მრავალფუნქციური და მრავალწახნაგოვანია, იგი მოიცავს: განათლების სისტემას, მეცნიერებას,ლიტერატურას ხელოვნებას რელიგიას და ა.შ. ყველა ეს ელემენტი ურთიერთქმედებაშია ერთმანეთთან და ქმნის ისეთი უნუკალური მოვლენის სისტემას, როგორიცაა კულტურა.
კულტურას, როგორც მოვლენას შწეისწავლის მრავალი კონკრეტული მეცნიერება. კულტურის მთავარი შემსწავლელი მეცნიერებაა კულტუროლოგია და მისი კვლევის საგანია ზოგადსაკაცობრიო და ეროვნუი კულტურის პროცესების ობიექტური კანონზომიერებანი, ადამიანტა მატერიალური სა სულიერი ცხოვრების ძეგლები, მოვლენები და გამოვლინებები.

1 comment:

  1. http://www.2dan1.com/?fun=2&ref=18046 daregistrirdit pirdapir da moiget dgeshi 20 tetridan 20 laramde

    ReplyDelete